ნოდარ მირიანაშვილი

მემკვიდრეობით მიწის მფლობელი გლეხი (ცენზიტარი) სენიორს ყოველწლიურადუხდიდა ფიქსირებულ ფულად რენტას (ცენზს). მასზე მომუშავე გლეხი პირადად თავისუფალი იყო. მას შეეძლო ერთი ადგილიდან მეორეზე გადასვლა, თავისი ნადელი მემკვიდრეობით გადაეცა ანდა გაეყიდა. XIV-XV საუკუნეების საფრანგეთში ცენზივა გლეხთა მიწათსარგებლობის ძირითადი ფორმა იყო. XIV საუკუნეში ქვეყნის ჩრდილოეთი ნაწილის გლეხობის უმრავლესობა პირადად თავისუფალი გახლდათ

დამუშავებულია გათბობის სისტემებში თბური ტუმბოების დანადგარების მუშაობის იმიტაციური მოდელი, რომლის საშუალებითაც შესაძლებელია განვსაზღვროთ დასახლებული პუნქტების ცალკეული ობიექტებისა და საწარმოო-ტექნოლოგიური პროცესების სითბო-სიცივით მომარაგების ოპტიმალური სქემები. მოხსენებაში წამოდგენილია ჩვენს მიერ ჩატარებული თბური ტუმბოს დანადგარების ბაზაზე მოქმედი სხვადასხვა ტიპის გათბობის სისტემების ენერგოეკონომიკური ანალიზის შედეგები. კლიმატური რაიონების მიხედვით, სხვადასხვა სახის დაბალპოტენციური სითბოს წყაროსა და სათბობის სხვადასხვა ღირებულებებისათვის დადგენილია თბური ტუმბოს გამოყენების ეფექტურობის ზონები.

აგროსამრეწველო კომპლექსის საწარმოები წარმოადგენენ სათბობ-ენერგეტიკული რესურსების მსხვილ მომხმარებლებს, სადაც როგორც სათბობის, ასევე ენერგიის ეკონომიის პრობლემა მწვავედ დგას. მოხსენებაში წარმოდგენილი ჩატარებული კვლევიდან ნათლად ჩანს, რომ ლუდის წარმოებაში თბური ენერგიის მნიშვნელოვანი დანაკარგებია, რომელთა შემცირება ეფექტური იქნება ენერგოდამზოგი თბური ტუმბოს დანადგარების გამოყენებით.ლუდის წარმოებაში, თბური ტუმბოს დანადგარების გამოყენების შედეგად, მეორეული ენერგორესურსების მაქსიმალურად ათვისების შემთხვევაში, შესაძლებელია დანახარჯების შემცირება დაახლოებით 25-30%- ის ოდენობით. ამის შედეგად მნიშვნელოვნად შემცირდება წარმოებული პროდუქციის თვითღირებულება.

შემოთავაზებულ მოხსენებაში წარმოდგენილია აგროსამრეწველო კომპლექსის სხვადასხვა დარგის საწარმოებში ენერგოდამზოგი თბური ტუმბოს დანადგარების გათვალისწინებითა და მეორეული, დაბალპოტენციური ენერგორესურსების ათვისების გზით თბოსიცივით მომარაგების კომპლექსური სისტემების გამოყენების მეცნიერული დასაბუთება და ქვეყნის ენერგეტიკული და ეკოლოგიური უსაფრთხოების განმტკიცების შესაძლებლობების გამოვლენა.

Georgia is a small country, power grid of which goes to expand day-by-day. Nowadays Georgia has the parallel synchronous connections with Russia and Azerbaijan. In addition, Georgia will have parallel asynchronous connections (through HVDC back-to-back station) with Armenia and Turkey. This means that in near future, power transit from Russia, Azerbaijan or Armenia to Turkey through Georgian system will be implemented. Because of connection of Turkey with united European grid, Georgian system in connected to Turkey through Back-to-Back (B2B) station, which is located in Akhaltsikhe substation. In present time, two blocks are ready for operation, installation of third one in near future is planned. Nominal active power of each B2B block is 350 MW. In future, depending on scenario, there may be all three or two blocks in operation. Hence, the summary power flow will be in range of 700- 1000 MW. The abstract consists from overview of power system analysis and control. Basic overview of transient processes, concept and analysis of system stability, methods of power system control are represented here.

გაანალიზებულია საქართველოში მზის, ქარის, თერმული წყლების გამოყენების დღევანდელი მდგომარეობა და მათი ათვისების პერსპექტივები. ნაჩვენებია, რომ განახლებადი, არატრადიციული ენერგორესურსების ფართოდ გამოყენების შემთხვევაში, ქვეყანაში დაიზოგება მოხმარებული სათბობ-ენერგეტიკული რესურსების 15-20 პროცენტი. ჩატარებულმა კვლევებმა გვიჩვენა, რომ საქართველოს სათბობ-ენერგეტიკული კომპლექსის განვითარების ერთ-ერთი პერსპექტიული მიმართულებაა ენერგოდაზოგვა და ენერგოდამზოგი ტექნოლოგიების ფართოდ დანერგვა ქვეყნის ეკონომიკის სხვადასხვა დარგის საწარმოებში.

From the carried out research presented in article, follows, that in food industry considerable losses of thermal energy, which reduction will be effective at applications energy saving heat pumps installations. Food industry as a result of use heat pumps installations, at the maximum development of secondary power resorcer, reduction of power inputs in quantity about 25-30% as a result of it production cost price considerably is possible decreases.

ჩატარებული კვლევიდან, რომელიც მოხსენებაშია წარმოდგენილი, ნათლად ჩანს, რომ ლუდის წარმოებაში თბური ენერგიის მნიშვნელოვანი დანაკარგებია, რომელთა შემცირება ეფექტური იქნება ენერგოდამზოგი თბური ტუმბოს დანადგარების გამოყენებით. ლუდის წარმოებაში, თბური ტუმბოს დანადგარების გამოყენების შედეგად, მეორეული ენერგორესურსების მაქსიმალური ათვისების შემთხვევაში, შესაძლებელია დანახარჯების შემცირება დაახლოებით 25-30%-ის ოდენობით. ამის შედეგად მნიშვნელოვნად შემცირდება წარმოებული პროდუქციის თვითღირებულება.

კვების მრეწველობის საწარმოებში ენერგომეურნეობის არარაციონალური ორგანიზაციის გამო თბური ენერგიის მნიშვნელოვანი დანაკარგებია, რომლის შემცირება შესაძლებელია სხვადასხვა ღონისძიებების, მათ შორის ენერგოდამზოგი თბური ტუმბოს დანადგარების გამოყენებით. ლუდის წარმოებაში, თბური ტუმბოს დანადგარების გამოყენების შედეგად, მეორეული ენერგორესურსების მაქსიმალურად ათვისების შემთხვევაში, შესაძლებელია დანახარჯების შემცირება დაახლოებით 25-30%-ის ოდენობით, რის შედეგადაც მნიშვნელოვნად შემცირდება წარმოებული პროდუქციის თვითღირებულება. ჩატარებული კვლევიდან, რომელიც მოხსენებაშია წარმოდგენილი, ჩანს, რომ ლუდის წარმოებაში თბური ენერგიის მნიშვნელოვანი დანაკარგებია, რომელთა შემცირება ეფექტური იქნება ენერგოდამზოგი თბური ტუმბოს დანადგარების გამოყენებით.

გაანალიზებულია მსოფლიოში და საქართველოში ენერგიის არატრადიციული განახლებადი წყაროების ათვისების პერსპექტივები, ნაჩვენებია თბური ტუმბოს დანადგარების გამოყენების თანამედროვე დონე და ენერგეტიკის ამ დარგში მიღწეული მნიშვნელოვანი შედეგები. კლიმატური რაიონების, სხვადასხვა სახის დაბალპოტენციური სითბოს წყაროს, წლის სეზონებისა და თვეების მიხედვით მოხსენებაში წარმოდგენილი შედეგები ამყარებს კავშირს თბური ტუმბოს გარდაქმნის კოეფიციენტს, დაბალპოტენციურ სითბოს წყაროს ტემპერატურასა და თბომომარაგების სისტემაში ცირკულირებული თბომტარის ტემპერატურას შორის . მიღებული შედეგები შესაძლებელია გამოყენებულ იქნეს თბური ტუმბოს დანადგარების ბაზაზე მოქმედი თბოსიცივით მომარაგების სისტემის პროექტირებისას. 

წარმოდგენილია ჩვენ მიერ პირველად შემოთავაზებული ჰაერის გაცივების სისტემა სორბენტების ხსნარის მეშვეობით თერმული წყლების ბაზაზე. ჰაერის დამუშავების პრინციპი ემყარება სხვადასხვა მარილების (სორბენტების) მიერ ტენის შთანთქმის თვისებას. ჰაერის წინასწარი შრობის პროცესები თხევადი სორბენტებით საშუალებას იძლევა კონდიცირებული ჰაერი დაყვანილ იქნეს საჭირო პარამეტრებამდე (t=2...4°C, ფარდობითი ტენიანობა j=85-98%). ეს ძალზე მნიშვნელოვანია ხილბოსტნეულის საცავებსა და აგროსამრეწველო კომპლექსის ობიექტებზე ჰაერის ტექნოლოგიური კონდიცირების განხორციელებისთვის. ჩვენს მიერ ჩატარებული ექსპერიმენტული გამოკვლევები მოწმობს თხევადი სორბენტებით ჰაერის კონდიცირების მაღალ ეფექტურობას; ეს შესაძლებელს ხდის ერთნაირი ენერგეტიკული დანახარჯების დროს მიღებული იქნეს 3-ჯერ მეტი სიცივე, ვიდრე ფრეონის გამოყენებით და 30%-ით მეტი, ვიდრე ამიაკურ სამაცივრო დანადგარებში.

გაანალიზებულია მსოფლიოში ორგანული სათბობის დაწვის შედეგად გარემოზე მიყენებული ეკოლოგიური ზიანის გამომწვევი მიზეზები. ნაჩვენებია, რომ ორგანული სათბობის დაწვის შედეგად გარემოზე მიყენებული ეკოლოგიური ზიანის შემცირების ერთერთი პერსპექტიული მიმართულებაა არატრადიციული, განახლებადი ენერგორესურსების ფართოდ გამოყენება თბური და ელექტრული ენერგიის მისაღებად.

Описана опытно-промышленная теплонасосная установка для комплексного теплохладоснабжения и приведены термодинамические показатели ее работы. Эффективность работы установки характеризуется высоким коэффициентом комплексной эффективности, что указывает на преимущество одновременной выработки тепла и холода

განხილულია გეოთერმული თბოსიცივით მომარაგების ენერგოდამზოგი კომპლექსური სისტემების გამოყენების პერსპექტივები იმერეთის რეგიონის ეროვნული მეურნეობის სხვადასხვა დარგისათვის. ნაჩვენებია, რომ იმერეთის რეგიონის გეოთერმული წყლების თბური პოტენციალი შესაძლებელია გამოყენებულ იქნას სასოფლო-სამეურნეო ობიექტების, სამრეწველო საწარმოებისა და დასახლებული პუნქტებისთბომომარაგებისათვის.

Nowadays in industry and enterprises of agricultural products processing rldusty low temperature (≈l00"C) heat processes for heat energy supply are mainly used less economy boilers or fire fumaces where expensive organic liquid and gas firel is used. rlrterori choosing new, economically more effective methods of getting heat energy is the essential scientihc and technical probleri for development of the country energetics.'Besides,-market economy mill present severer demands to afoiesaid branches of economy in future' The main demands will be: to inculcate new technologies raising quality ofproduction, reduce losses and cost price, long-term storage ofproducts and so on' But realization of everything aforesaid will be impossible without artificial cold i.e. without using refrigerating engineering

ენერგეტიკული ,,შიმშილის” საშიშროების დროულად დაძლევის აუცილებლობამ დღის წესრიგში დააყენა გეოთერმული წყლების გამოყენება საყოფაცხოვრებო-ეკონომიური მიზნებისათვის, სოფლის მეურნეობაში სათბურების მოსაწყობად და სხვა ტექნოლოგიური პროცესების თბომომარაგებისათვის. სათბობ-ენერგეტიკულ ბალანსში გეოთერმული ენერგიის წილმა 2014 წლისათვის 1,5% შეადგინა. პერსპექტივაში თერმული წყლების გამოყენება მნიშვნელოვნად გაიზრდება

მოხსენებაში შეფასებულია საქართველოს შავი ზღვის სანაპირო ზოლის საკურორტო – რეკრეაციული რაიონის კერძოდ კი, ბათუმი-ანაკლიის მონაკვეთის არატრადიციული, განახლებადი ენერგორესურსების პოტენციალი, მათი ათვისების სადღეისო მდგომარეობა და გამოყენების პერსპექტივები.

შემოთავაზებულია ქარის ენერგორესურსების გამოყენების მასშტაბები საქართველოში. ქარის გავრცელების სიჩქარისა და ამ სიჩქარის წლიური ხანგრძლივობის მიხედვით საქართველოს ტერიტორია დაყოფილია ხუთ ზონად. ამ ზონებისათვის მოყვანილია ქარის ნაკადის მიერ განვითარებული სიმძლავრის და წლიური გამომუშავებული ენერგიის რაოდენობანი ნაკადის პერპენდიკულარული ფართის ერთეულზე. მოყვანილია ქარის ელექტროსადგურების პირველი ობიექ¬ტების ტექნიკურ-ეკონომიკური მახასიათებლები და შეფასებულია ქარის ენერგიის გამოყენების მასშტაბები 15-20 წელიწადში წლიური ელექტრო¬ენერგიის გამომუშავებით 5-7 მლრდ კვტსთ ოდენობით.

Проведена оценка экологической эффективности применеия установок в агропромышленный комплекс (АПК) Грузии. Показано, что результате применеия теплонасосныхустановок для теплохолодосвибжеия предпрнятий АПК достигаетсясущественныйположительный экологичесский эффект.

განხილულია მართვის ავტომატიზებული სისტემა, რომელიც უზრუნველყოფს ჰაერის ტემპერატურის რეგულირებას ჩაის გადამამუშავებელი ტექნოლოგიური დანადგარის ღუმელში, ჩაის ტენიანობის რეგულირებას და კონტროლს მისი შრობის პროცესში, ასევე თბური ტუმბოს ენერგეტიკული დანადგარის მუშაობის რეჟიმის სტაბილიზაციას . განხილულია მძლავრი თბური ტუმბოს დანადგარების ზოგიერთი კვანძის დარეზერვების საკითხები. მოყვანილია ავტომატური მოწყობილობის ბლოკ-სქემა. ახსნილია მუშაობის პრინციპი.

В статье приводятся результаты экспериментальных и технико-экономических исследований систем комплексного теплохладоснабжения, работающих на базе теплонасосных установок (ТНУ). Приводятся обобщенные характеристики для разработки и проектирования систем теплонасосного теплохладоснабжения

Приводятся результаты техника- экономического анализа геотермального теплоснабжения с применением тепловых насосов и районных котельных в пиковом режиме. Обоснована целесообразность внедрения разработанного проекта, дающего значительную экономию топлива с одновременным улучшением экологического состояния окружающей среды

Предлагается система отопления одноэтажного здания с автономным источником теплоснабжения в виде теплонасосной установки с доводчиком. Оптимальное распределение нагрузок между тепловых насосов и доводчиком в каждом случае находится расчотним путем

დისერტაციის რეცენზირება

სამაგისტრო ნაშრომების ხელმძღვანელობა

სადოქტორო თემის ხელმძღვანელობა/თანახელმძღვანელობა

უცხოურ ენებზე მონოგრაფიის სამეცნიერო რედაქტირება

ქართულ ენაზე მონოგრაფიის სამეცნიერო რედაქტირება

რეფერირებული ან პროფესიული ჟურნალის/ კრებულის მთავარი რედაქტორობა

სამეცნიერო პროფესიული ჟურნალის/ კრებულის რეცენზენტობა

რეფერირებული სამეცნიერო ან პროფესიული ჟურნალის/ კრებულის სარედაქციო კოლეგიის წევრობა

საერთაშორისო ორგანიზაციის მიერ მხარდაჭერილ პროექტში/გრანტში მონაწილეობა

სახელმწიფო ბიუჯეტის სახსრებით მხარდაჭერილ პროექტში/ გრანტში მონაწილეობა

პატენტის ავტორობა

უფლება ქართულ ან უცხოურ სასაქონლო ნიშანზე, სასარგებლო მოდელზე

საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის ან სოფლის მეურნეობის აკადემიის წევრობა

საერთაშორისო პროფესიული ორგანიზაციის წევრობა

კონფერენციის საორგანიზაციო/ საპროგრამო კომიტეტის წევრობა

ჯილდო ეროვნული/ დარგობრივი პრემია, ორდენი, მედალი და სხვ.

საპატიო წოდება

მონოგრაფია

სახელმძღვანელო

სტატია მაღალ რეიტინგულ და ადგილობრივ ჟურნალებში

პუბლიკაცია სამეცნიერო კონფერენციის მასალებში, რომლებიც ინდექსირებულია Web of Science-ში და Scopus-ში