ელენე კალანდია

  When the target undergoes a mutation and the old drugs no longer work, then it is necessary to create new potentially biologically active compounds, only a few of which can become the "final" product. Given the urgency of the topic, the aim of our work was to combine such heterocyclic fragments as: coumarin and imidazole into one molecule. Resulting in increased biological activity of the obtained compound. Because it is known that both of them are characterized by a wide range of physiological activity, for example: antiviral, anticancer, anti-cardiovascular disease, antimicrobial, antibacterial, antiinflammatory, etc. As a result of the work, a tricyclic condensed heterocyclic system was obtained and its derivatives:. 4 new compounds were also obtained, which are not yet described in the literature;. They have been characterized, refinement methods have been obtained. The obtained 8 H-imidazole [6,7-f] - coumarin is a basic compound and on its basis it is possible to obtain numerous derivatives and study their physico-chemical properties. From a scientific point of view, the novelty is the synthesis of 6 new compounds, 4 of which are obtained directly during the gradual "addition" process of the heterocyclic system. One of two, is a tricyclic condensed system and the other is its derivative. We studied their physico-chemical characteristics. Also very important is the fact that the compounds we synthesize satisfy the "Lipinski rule’’. Optimal preparatory methods for obtaining original compounds have been developed. The structure of the obtained key compound - 6-benzamido-7-nitrocoumarin is confirmed by physico-chemical methods.

ნახევრადემპირიული ქვანტურ-ქიმიური AMI მეთოდით შესწავლილია 3-ნიტროდიბენზოთიოფენის კომპლექსწარმოქმნის უნარი ლითონებთან. გამოთვლილია მოლეკულის ენერგეტიკული, ელექტრონული და სტრუქტურული მახასიათებლები, როგორც აირად ფაზაში, ასევე დიელექტრიკული შეღწევადობის განსხვავებული მნიშვნელობის მქონე სხვადასხვა გამხსნელებში. 3-ნიტროდიბენზოთიოფენის მოლეკულაში ატომების ელექტრონული სიმკვრივე და მათი ეფექტური მუხტების, ბმის კუთხეების, ატომებს შორის ბმის სიგრძეების და ბმის რიგის ანალიზის მიხედვით აზოტისა და გოგირდის მოლეკულები ვერ უზრუნველყოფენ ელექტრონულ წყვილებს, რომლებიც შეძლებდნენ σ- დონორულ-აქცეპტორული ბმების წარმოქმნას ლითონებთან და შესაბამისად არ იღებენ მონაწილეობას კოორდინირებაში. განსხვავებული სურათია ჟანგბადის ატომებზე, სადაც უარყოფითი ეფექტური მუხტის მაღალი მნიშვნელობები, ბმების სიგრძეების ანალიზი, ატომებს შორის ბმის სიგრძეები მოწმობს, რომ ორივე ჟანგბადის ატომი იმყოფება sp ჰიბრიდულ მდგომარეობაში და აქვთ უნარი უზრუნველყონ ელექტრონული წყვილები და წარმოქმნან σ- დონორულ-აქცეპტორული ბმები.

 მაშასადამე, 3-ნიტროდბფ-ს მოლეკულაში აზოტის და გოგირდის ატომები ან სუსტად უნდა ურთიერთქმედებდნენ ლითონის იონებთან, ან საერთოდ არ უნდა იღებდეს მონაწილეობას ურთიერთქმედებაში და მხოლოდ ჟანგბადის ატომებს უნდა გააჩნდეთ მნიშვნელოვანი ელექტრონო-დონორული თვისებები და უნარი განახორციელონ ბმა ლითონთან ოთხწევრიანი მეტალოციკლის წარმოქმნით.

  სამედიცინო პრაქტიკაში იმიდაზოლ და ტრიაზოლშემცველი ნაერთები გამოიყენება, როგორც ფართო სპექტრის საკურნალო საშუალებები. მათ გააჩნიათ მრავალმხრივი ბიოლოგიური აქტიურობა. მაგ.: ფუნგიციდური, ანთების საწინააღმდეგო, ტკივილგამაყუჩებელი, ანტიკანცერუგენული, ანტივირუსული და ა.შ. იმისათვის, რომ კიდევ უფრო გაიზარდოს ჰეტეროციკლების ბიოლოგიური აქტიურობა, ხდება მათი ერთ მოლეკულაში გაერთიანება. ტეტრაციკლური ნაერთების მისაღებად საჭიროა ო-დიამინების მიღება. დიამინებში ამინო-ჯგუფედის კონფიგურაციაზე დამოკიდებულია იმიდაზოლის/ტრიაზოლის ციკლების ანელირების ადგილი. ჩვენს მიზანს წარმოადგენდა 1,2 და 2,3-დიამინო-დიბენოთიოფენ-5,5- დიოქსიდის მიღება. იზომერული ტეტრაციკლური სისტემები მიღებულია დიამინებიდან. ხოლო ამ დიამინებიდან ხდება იმიდაზოლისა და ტრიაზოლის ციკლის შეკვრა, ფილიპსისი მოდიფიცირებული მეთოდით.

  მიღებული ორიგინალური ნაერთების სტრუქტურები დადასტურებულია იფრაწითელი, მას-სპექტროსკოპიის და ელემენტური ანალიზის მეშვეობით. მიღებული შედეგები ადასტურებს სინთეზირებული ნაერთების აღნაგობას.

  ახალი სამკურნალო საშუალებების შესაქმნელად ახდენენ ცნობილი ბიოლოგიური აქტიურობის მქონე მოლეკულების ქიმიურ მოდიფიკაციას. ჩვენი სამუშაოს მიზანს წარმოადგენდა ტეტრაციკლური კონდენსირებული სისტემების მიღება, რომელიც გააერთიანებდა ორ ბიციკლურ სისტემას: ბენზოთიოფენს და ბენზიმიდაზოლს . 1,2-; 2,3-; და 3,4-დიამინოდიბენზოთიოფენიდან ფილიპსის მოდიფიცირებული რეაქციის გამოყენებით მიღებულია ახალი ჰეტეროციკლური სისტემები: 1H- ბენზიმიდაზოლ-[e]-ბენზოთიოფენი; 1H-ბენზიმიდაზოლ-[f]-ბენზოთიოფენი; 1H-ბენზიმიდაზოლ-[gბენზოთიოფენი. მიღებული ჰეტეროციკლური სისტემებიდან წარმოებულების მისაღებად ყველაზე ხელმისაწვდომია 1,2-დიამინოდიბენზოთიოფენი და მისი ნაწარმი 1H- ბენზიმიდაზოლ-[e]-ბენზოთიოფენი. 1,2-დიამინოდიბენზოთიოფენის ქლორჰიდრატის შარდოვანასთან და თიოშარდოვანასთან შელღობის შედეგად მიღებულია 2-ბენზიმიდაზოლონ-[e]-ბენზოთიოფენი. 1H- ბენზიმიდაზოლ-[e]-ბენზოთიოფენის ალკილირებისათვის მაალკილირებელ აგენტად გამოყენებული გვქონდა ეთილიოდიდი. მიღებული ნაერთის შელღობით გოგირდთან მიღებულ იქნა 1-ეთილთიობენზიმიდაზოლონ-[e]-ბენზოთიოფენი.

One of the main directions in the search for new drugs is the synthesis of biologically active compounds. The present work impliescombination of biological active fragments such as benzimidazole and benzotriazole on the one side and benzothyophenedioxide on the other side into one molecule. As a result of original combination of above mentioned heterocyclic fragment, change of biological activity intensity and/or direction is possible. A the initial compounds have been used dibenzothiophenedioqside. From tetraamino-dibenzothiophene-dioxide, by (Philips reaction) the action of 31%HCl and sodium nitrite have been received 4 new pentacyclic systems: 3H,7H-diimidazole[4,5-b][5,4-g]dibenzothiophene-5,5-dioxide, 3H,7H-ditriazole[4,5-b][5,4-g]dibenzothiophene-5,5-dioxide, : 3H,8Hdiimidazole[4,5-a][5,4-h]dibenzothiophene-11,11-dioxide, 3H,8H-ditriazole[4,5-a][5,4-h]dibenzothiophene-11,11-dioxide.Some derivative of synthesized systems have been received: 2,8-diacyl-3H,-7H-diimidazole[4,5-b][5,4-g]dibenzothiophene-5,5-dioxide; 3,7-diacyl-3H,-7H-ditriazole[4,5-b][5,4-g]dibenzothiophene-5,5-dioxide; 2,9-dibenzoyl-3H,-8H-diimidazole[4,5-a][5,4-h]dibenzothiophene-11,11-dioxide. Have been developed optimal instrumental methods of receiving original compounds. The structure of received synthesized compounds has been approved using IR, UV-1H-NMR spectroscopy and mass spectrometry.

It is well-known fact that among the methods of creating new remedies, chemical modification of the physically active molecule is one of the most important approach. Chemical modification also means the unification of biologically active molecules in one molecule which in most cases is followed by the change in intensity or spectrum in biological activity. The subject of our scientific research is to create condensed pentacyclic heterocyclic systems which will unite the molecules of imidazole, triazole and dibenzothiophene. Such heterocyclic systems aren’t described yet and thus are interesting from the point of view of biological activity. Moreover, each heterocycle is characterized by quite a high level of biological activity.

   The goal of our work is to get heterocycles, benzothiophene-benzimidazole and benzothiophene-benzotriazole from 1,2-diaminodibenzothiophene. Pentacyclic heterocyclic systems among them.

  The goal of the work is to create condensed heterocyclic systems, wich contain two bicyclic fragments: benzotriazole and benzo(b)thiophene/furan, each component has high biological activity. Nowadays triazoles and its derivatives are more actual. Amino triazoles are used in medicine and photography. On the base of triazoles are obtained herbicides of high acrivity and fungicides. It’s determined, that the most of triazoles class representatives have high biological activity. That’s why they are useful to produce new medicines and substances for plant protection. The initial substance were o-diamines of all possible configuration of dibenzothiophene and dibenzofuran. By cyclisation of these substances with sodium nitrite in acid area, were obtained the respective benzo(b)thiophene/furanobenzotriazoles.

   At the same time, we regard as the subject of our interest to obtain heterocyclic systems, including as imidazole and triazole, also dibenzothiophene/dibenzofuran. At the first phase we’ve taken benzo(b)thiophene/furan-benzimidazole, by treatment o-diamines of benzo(b)thiophen/furan benzimidazole of diamines with sodium nitrite in acid area, we’ve got the condensed   pentacyclic systems, containing benzimidazole and triazole. 

დისერტაციის რეცენზირება

სამაგისტრო ნაშრომების ხელმძღვანელობა

სადოქტორო თემის ხელმძღვანელობა/თანახელმძღვანელობა

უცხოურ ენებზე მონოგრაფიის სამეცნიერო რედაქტირება

ქართულ ენაზე მონოგრაფიის სამეცნიერო რედაქტირება

რეფერირებული ან პროფესიული ჟურნალის/ კრებულის მთავარი რედაქტორობა

სამეცნიერო პროფესიული ჟურნალის/ კრებულის რეცენზენტობა

რეფერირებული სამეცნიერო ან პროფესიული ჟურნალის/ კრებულის სარედაქციო კოლეგიის წევრობა

საერთაშორისო ორგანიზაციის მიერ მხარდაჭერილ პროექტში/გრანტში მონაწილეობა

სახელმწიფო ბიუჯეტის სახსრებით მხარდაჭერილ პროექტში/ გრანტში მონაწილეობა

პატენტის ავტორობა

უფლება ქართულ ან უცხოურ სასაქონლო ნიშანზე, სასარგებლო მოდელზე

საქართველოს მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის ან სოფლის მეურნეობის აკადემიის წევრობა

საერთაშორისო პროფესიული ორგანიზაციის წევრობა

კონფერენციის საორგანიზაციო/ საპროგრამო კომიტეტის წევრობა

ჯილდო ეროვნული/ დარგობრივი პრემია, ორდენი, მედალი და სხვ.

საპატიო წოდება

მონოგრაფია

სახელმძღვანელო

სტატია მაღალ რეიტინგულ და ადგილობრივ ჟურნალებში

პუბლიკაცია სამეცნიერო კონფერენციის მასალებში, რომლებიც ინდექსირებულია Web of Science-ში და Scopus-ში